تغییر روش آبیاری کشاورزان در قالب ابزار سیاستی پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی (PES) به‏منظور احیای دریاچۀ ارومیه

از میان تجربیات مدیریتی شناخته‌‏‏شده‏ برای صیانت از منابع زیستی کمیاب، «پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی (PES)»، یکی از ابزارهای سیاستی اثربخش در مدیریت چنین منابعی است و استفاده از آن با اقبالی فزاینده در دنیا روبه‌رو شده ‏است. به ‏همین‌دلیل در تحقیق حاضر با تبیین نقش این‌گونه ابزار سیاستی در تشویق کشاورزان به اصلاح سیستم آبیاری به‌منظور کاهش فشار به منابع آبی حوضۀ آبخیز سیمینه‏رود، ارزیابی فنی و اقتصادی اجرای آن انجام شده ‏است. براساس نتایج به‌دست‌آمده طرح تشویق کشاورزان به تغییر روش‏های مرسوم آبیاری در اراضی زراعی تحت تملک خود نخست مقبولیت بسیار زیادی در بین بهره‏برداران حوضه دارد و 45/91 درصد از بهره‏برداران، تمایل خود را به استفاده از روش آبیاری تحت‏فشار ابراز کرده‏اند. دوم اینکه از نظر فنی و اقتصادی، اجرای چنین طرحی نسبت منفعت به هزینه‏ای معادل 98/3 دارد و امکان کاهش تقاضای سالانه‎ای حدود 283 میلیون مترمکعب از منابع آب سیمینه‏رود برای انجام فعالیت‏های کشاورزی در اختیار می‏گذارد. بنابراین، تعمیم برنامۀ تغییر در سیستم آبیاری به تمام زیرحوضه‌های دریاچۀ ارومیه کارایی بسیار زیادی دارد و می‏تواند میزان عرضۀ آب مورد نیاز برای اقدامات احیائی دریاچه را به مقدار شایان توجهی افزایش دهد.